Damkunst

Podolski-Domchev

Mark Podolski (meest linkse persoon met beker in de hand) en Aleksej Domchev ontvangen de schoonheidsprijs voor hun partij in het wereldkampioenschap 2007. Foto: Geb Kos

Bord omdraaien

Bord kleur

Een perfecte dampartij

Auteur: Mark Podolski

17-07-2024

In 2007 kende het wereldkampioenschap een ongelooflijke bezetting van topspelers. Het toernooi met 20 spelers bestond uit de "grote 4" – Georgiev, Schwarzman, Tsjizjov en Valneris– die het damspel sinds 1988 domineerden. Er was ook een sterke delegatie van Nederlandse spelers (Scholma, Thijssen en Van den Akker), Afrikaanse spelers (Kouogueu, Ndjofang en Samb) en talloze Europese topspelers zoals Amrillaev, Anikeev, Domchev, Lagoda en Misans.
Persoonlijk was het wereldkampioenschap van 2007 een mijlpaal voor mij, omdat het de eerste keer was dat ik de eindronde haalde nadat ik me in 2005 niet had gekwalificeerd. Ik was erop gebrand om het tegen zulke sterke tegenstanders op te nemen en om te laten zien wat ik kon. Het kampioenschap winnen was mijn duidelijke doel en ik was bereid om alles te geven.
Het toernooi begon met een aantal verrassende resultaten. Tsjizjov versloeg Valneris in ronde 1 en versloeg Schwarzman in ronde 4 (je moet die partijen zeker bekijken!). Dit maakte Tsjizjov de vroege favoriet. Maar wereldkampioenschappen zijn lang en onvoorspelbaar – Georgiev versloeg Tsjizjov in een complexe partij in ronde 7 en gooide de zaken weer overhoop.
Na 16 rondes en de nodige verwikkelingen stonden Tsjizjov, Schwarzman en ik bovenaan het klassement, elk met een score van +4. Ik had een iets gemakkelijker schema voor de laatste drie ronden, met Domchev, Otgonbayar en Valneris. Om een goede kans te maken op de eindzege, moest ik twee van de drie partijen winnen. Zoals de geschiedenis liet zien, was dat niet genoeg, want Schwarzman wist zowel Van den Akker als Thijssen in opeenvolgende rondes te verslaan.
In deze context was de wedstrijd tegen Domchev in ronde 17 cruciaal. Hij stond erom bekend dat hij moeilijk te verslaan was, dus ik moest de partij heel behoedzaam aanpakken. Hoewel deze partij de schoonheidsprijs won op het wereldkampioenschap 2007, wil ik me richten op de psychologische aspecten en hoe die mijn beslissingen beïnvloedden. 1.32-2818-222.34-29...Ik was niet geïnteresseerd in een rustige positie na 2.37-3212-183.41-37enzovoort en behield de optie om zo nodig het Keller-systeem te spelen. 2....12-183.40-347-124.45-401-75.37-32...Op het laatste moment besloot ik af te zien van het Keller-systeem en koos ik voor een andere variant, die al snel heel complex spel zal geven. Ik had nu de volgende zetten van Domchev al voorzien en een verrassing voor hem voorbereid. 5....19-236.28x1914x237.32-2823x328.38x27...Om deze zet te begrijpen eerst wat geschiedenis. In de jaren 80 en 90 was er één essentieel Russisch boek van V. Agafonov ("Курс дебютов: международные шашки" of, in het Nederlands, "Openingscursus: internationaal dammen") dat de hedendaagse damtheorie diepgaand behandelde. Elke serieuze speler die opgroeide in de Sovjet-Unie kende dit boek en de belangrijkste varianten.
De zet 7. 32-28?! werd in dit boek besproken, samen met de mogelijke zwarte antwoorden, dus ik wist dat Domchev ermee bekend was. Hij was echter niet op de hoogte van een extreem scherpe vertakking die ik in detail analyseerde in de vroege jaren 2000. 8....13-199.42-3818-23Zoals verwacht volgde Domchev de aanbeveling van Agafonov op. Volgens de oude theorie is de beste optie voor wit een eenvoudige ruil met 10.29x18 22x13, wat leidt tot een vereenvoudigde stelling. Maar ik had andere plannen...

10.27x18!?19-24Het boek van Agafonov laat zien dat zwart met zowel 11...24-30 als 11...23-28 dreigt, waardoor het lijkt alsof wit geen andere keus heeft dan het passieve 11.18-13 9x18 12. 50-45 te spelen. Maar... 11.35-30!?24x3512.38-32!...Wat een ongewone scherpe positie! De witspeler was, gelet op de toernooisituatie, er zeer mee in zijn nopjes. Deze stelling kwam wel in de literatuur voor en was op het bord geweest in een partij in het kampioenschap van Oekraïne. Maar de positie was niet algemeen bekend en niet goed bestudeerd.
Ik herinner me de ontzetting op het gezicht van mijn tegenstander toen hij deze stelling voorgeschoteld kreeg. Hij moest veel tijd investeren om uit te zoeken wat er aan de hand was.

12....10-14Een logische keuze, maar niet de beste.
Laten we andere voortzettingen eens langslopen: 8-13?13.47-42!13x2214.29x27en wit heeft een schijf gewonnen. 17-21?13.32-28!23x3214.31-2612x2315.26x1711x2216.29x38+-16-21?!13.31-2621-27?14.32x2111-1615.41-3716x2716.29-24!20x3817.43x21en wit wint. Er is bijna bovenmenselijke damvaardigheid voor nodig om de beste zet 9-14!te vinden achter het bord. Zwart dreigt nu 13...20-25 te spelen, en de enige manier om dat te voorkomen is 13.33-284-914.28x1914x2315.47-429-14!waarna wit 16.29-2420x2917.34-3035x2418.40-3429x4019.18x93x1420.44x35moet nemen en iets slechter komt te staan. 13.47-42!...Nu wordt het verschil tussen 12...09-14! en 12...10-14 duidelijk. Wit is 14. 32-28 en 15. 42-37 van plan, met een betere stelling. Om dit te voorkomen speelt zwart: 13....14-1914.33-28!...Wat een positie! Dit moet weer een schok zijn geweest voor mijn tegenstander. Op het eerste gezicht lijkt het alsof zwart het witte stuk op 18 zou moeten kunnen winnen, maar dat is niet mogelijk. Erger nog, de positie van zwart is niet eens beter, en nu is het aan zwart om een acceptabele zet te vinden.

14....20-25Na een uur te hebben besteed aan de eerste veertien zetten, besloot Domchev voor vereenvoudigingen te gaan.
Laten we een paar varianten bekijken: 5-10?15.29-2420x2916.32-2723x2117.34x512x23+-17-2115.43-38en nu: 12-17??21-26?16.29-24!20x2917.39-3326x3718.33x138x1919.18x29+-11-1716.31-2620-25Verhinderd is 21-27?vanwege 17.32x2123x4318.49x3816x2719.29-23!19x2820.42-3712x2321.37-3228x3722.41x1+-Nu 17.29-24!19x3018.18x2921-2719.32x2116x2720.29-23!en hoewel de zwarte stelling niet verloren is, lijkt het moeilijk om het stuk 27 te verdedigen. 16.41-37!23x1217.28-2217x2818.32x25+-4-10?!15.39-33!en nu is de veiligste optie voor zwart om te vereenvoudigen 20-25na 10-1416.42-38!5-10(de zet 17. 29-24 is een serieuze dreiging) 17.43-39staat wit beter. 16.29-2419x3917.18x29enzovoort. 15.29-2419x3016.18x29...De openingsfase is voorbij en het is tijd voor een samenvatting. Zwart heeft veel tijd gespendeerd en wit heeft de betere stelling. Psychologisch moet ik de spanning in de stand handhaven om mijn tegenstander in tijdnood te brengen als de laatste en belangrijkste fase van het spel aanbreekt.

16....5-1017.41-37...Tegen veel andere tegenstanders en in verschillende toernooisituaties zou ik voor de voor de hand liggende optie 17.39-3330x3918.43x3415-2019.44-3935x4420.49x4020-2421.29x2025x14zijn gegaan. Dat levert wit een enorme tempowinst op. Domchev is echter een meester in het keepen van slechtere maar eenvoudigere stellingen. Dus besloot ik de structuur ingewikkeld te houden. Dammen is een sport en soms is het zinvol om niet voor de wiskundig optimale oplossing te gaan. 17....10-1418.43-389-13We bevinden ons nu in de opbouwfase van de partij. Om een efficiënte positie op te bouwen, verplaats ik stukken van de rechterflank naar de linkerflank. Domchev volgt een vergelijkbare aanpak. 19.38-3317-21Mijn tegenstander besluit de spanning in het centrum te doorbreken. Dit geeft mij de kans om mijn schijven op 36 en 46 te ontwikkelen. 20.31-264-921.26x1711x2222.28x1712x2123.49-438-1224.43-383-825.36-3113-18Een belangrijke beslissing van zwart. De aanwezigheid van het zwarte stuk op veld 18 activeert mijn formatie 38/33/29/34/40. 26.31-279-1327.46-417-1128.41-3611-1729.33-2814-20Mijn tegenstander koos een veiligere route in wat een explosieve positie had kunnen worden. Er zou vuurwerk op het bord zijn verschenen na: 21-2630.27-2116x2731.32x21

18-22?14-20?32.39-33!30x3933.29-2318x2934.33x2420x2935.44x2435x4436.50x39en nu verliest zwart na 13-19?Remise is nog mogelijk na het offer 17-22!37.28x1713-1938.24x138x1939.17x82x1340.21-1725-3041.37-3126x3742.42x3113-18!

en nu bijvoorbeeld 43.31-2715-2044.27-2218x2745.17-1220-2446.12-830-3447.39x3024x3548.8-335-4049.3-819-2350.8-1240-4551.12x2945-5052.29-1827-31!53.36x2750-22Geen gemakkelijke weg naar een gelijkspel. 37.24x138x1938.28-22!17x2839.38-3226x1740.32x14+-6-1132.38-32!11-16beter dan 14-2033.42-38!20-2434.29x2015x2435.32-27!11-1636.48-42!en op de volgende zet volgt de combinatie met 37. 28-22. Nu 33.42-3816x2734.32x2118-2235.38-33en de stand van zwart blijft gevaarlijk. 32.37-31!!22x2433.39-3330x2834.44-3935x3335.38x72x1136.21x326x3737.42x31+-
In de stand na 29...14-20 is de eerste zet die in je opkomt 30.39-33 30x39 31.29-23 18x29 32.33x24 20x29 33.44x24 35x44 34.50x39 13-19 35.24x13 8x19, maar wits positie is niet beter vanwege een zwakke rechterflank en geen mogelijkheid om 36.28-22 te spelen. Hoe dit probleem op te lossen? Na enige tijd kwam ik op het onverwachte: 30.36-31!...Wat een zet in een wedstrijd waarin je moet winnen!

De computer prefereert 30.29-2318x2931.34x23waarmee wit een onaantastbare voorpost op veld 23 krijgt. Een andere zeer interessante variant is het contra-intuïtieve 30.37-31?!21-2631.42-3717-21

In deze stand heeft wit een prettige keuze tussen 32.38-33 20-24! 33.29x20 25x14 34.34x25 14-20 25.25x14 14-20 26.25x14 13-19 27. 14x23 18x38 28.32x43 21x23 en de voordeligere variant 32.48-43!20-2433.29x2015x2434.38-3324-2935.33x2430x1936.34-2919-2437.29x2025x1438.39-3314-2039.40-3412-1740.43-3817-2241.28x1721x1242.34-29met een zeer onaangename stelling voor zwart.
Maar in dit stadium waren mijn hersenen bezig met varianten die na 30.36-31 konden ontstaan.

30....21-2631.39-3330x3932.29-2318x2933.33x2420x2934.44x2435x4435.50x3917-2136.28-23...Opnieuw staat er een ongebruikelijke stelling op het bord!

36....6-11?De beslissende fout in tijdnood. Omdat ik deze variant van tevoren had berekend, wist ik dat 13-18!37.23-192-7!38.19-1418-2339.14-9

23-2840.32x2321x3441.9-38-1342.3x177-1143.17-2213-1944.24x1311-17zou resulteren in een gelijkwaardig eindspel. Maar toen mijn tegenstander aan zet was, ging ik achter hem staan en bekeek de stelling vanuit zijn perspectief (doe dit tijdens je eigen partijen!). De zetten 36...13-18! en 37...2-7! waren vanuit zijn oogpunt helemaal niet voor de hand liggend. We moeten ook niet vergeten dat Domchev veel tijd en energie moest steken in de beginfase van de partij (dit was mijn doel!), en onder deze omstandigheden is het moeilijk om de juiste oplossing te vinden. 37.38-33!11-1738.42-3813-18

39.24-19...Onze digitale vriend ziet een snellere route naar de zege via 39.33-29!8-1317-2240.32-28!+-40.39-3417-2241.34-3025x3442.29x4018x2043.27x9+-Maar ik had hier al gezien dat de door mij gekozen variant tot winst zou leiden. 39....18x2940.33x2412-1841.39-33...

41....17-22Het vervolg 8-1342.19x82x13verliest ook: 43.33-2925-3044.24x35

en nu ofwel 13-19of 15-2045.35-3013-1946.30-2419x3047.29-2318x2948.27-2217x2849.32x14+-45.29-2419x3046.35x2418-2347.27-2217x2848.48-43+-42.33-29...

42....22-28Andere zetten verliezen snel. 43.32x321x4144.31-2741-4645.19-1346-10

46.38-3210x4647.29-2346x3548.48-4235x849.3x1225-3050.12-4516-2151.27x16...en Domchev gaf op.

Dit is wat ik een perfecte dampartij noem, vol met wendingen, nauwkeurige berekeningen en een strakke uitvoering van het speelplan.

(Taal)fout gezien? Mail naar [email protected].