Banner Analyse

Piet Roozenburg

Auteur: Ben Provoost
Baarnsche Courant 22-11-2024

Op 24 oktober 2024 was het 100 jaar geleden dat Piet Roozenburg (1924-2003) werd geboren. De wereldkampioen van 1948, 1951, 1952 en 1954 heeft veel voor de damwereld betekend. Achter het bord was hij een vernieuwer; zo is er een systeem naar hem genoemd. Hij was daarnaast actief op bestuurlijk en organisatorisch vlak. Ook als didacticus en publicist haalde Roozenburg een hoog niveau. Een monument dat hij de damwereld heeft nagelaten, is het toernooiboek over het WK 1948.

In de derde ronde van dat toernooi won hij van Kees Keller, de latere tweedeprijswinnaar. De heren vochten menig onderling duel uit en in 1951 zelfs een WK-match. In totaal won Roozenburg 17 keer, terwijl Keller 8 keer toesloeg, aldus Turbo Dambase. In het WK-boek voorziet Roozenburg het duel van fraai commentaar, bedient zich van woorden als ”aanvallende wigvorm” en ”elastische verdedigende V-vorm” om de witte en zwarte opbouw te beschrijven. Nadat wit op zet 38 een eerste foutje maakt en zijn aanval ziet stranden, schrijft Roozenburg dat er een ”bewegingsoorlog” ontstaat – een treffende term die het spelbeeld prachtig vangt.

Roozenburgs taal is tijdloos, maar dat geldt niet voor alle varianten die hij geeft. Dit blijkt bijvoorbeeld uit het verloop vanuit de diagramstand.

Bord omdraaien Bord kleur Exporteren naar pdn Download als afbeelding
Keller speelt 47.36-31?!...Inderdaad verdient 47.33-29 de voorkeur. Maar het is onterecht om, zoals Roozenburg doet, deze zet van twee vraagtekens te voorzien. 47....19-2448.31-2714-2049.44-403-9
50.40-35...Ook na 50.40-34blijft wit binnen de remisegrenzen: 50....9-1420-2551.34-2918-2352.28x3025x23ziet er eng uit voor wit, maar niet meer dan dat. Overtuigend remise is: 53.33-2823-2954.27-2229-3455.22x1116x756.26x1734-4057.32-2740-4458.27-2144-5059.38-3350-4560.28-23!45x1861.17-12=51.34-29?!Wit kan zich wellicht beter inlaten op 51.34-3024x3552.28-2318x2953.33x15Na 53....35-4054.38-3340-4455.33-2944-5056.29-24offert wit zich naar dam met 24-20 en 15-10 =. 51...14-19
52.29-23!In de praktijk is deze stand zeker twee keer voorgekomen. Beide keren volgde foutief 52.27-22?18x2753.29-23en nu 'plakt' zwart zich een weg naar de damlijn: 53....27-31!54.23x2531-36en wit is kansloos. 18x2953.27-2229-34(19-23 wint evenmin) 54.22x1116x755.26x1734-4056.32-27!De enige. 40-4457.27-21!Idem. Omdat damhalen niet goed lukt, moet zwart lijdzaam toezien hoe wits schijven via veld 11 oprukken naar dam. Er zit dan ook geen analytische winst in.
50....20-25
Wit moet nu een schijf geven, doet dat met 51.28-23?...en verliest. De remise moet komen van een ander offer: 51.27-22!18x2752.28-23Zwart heeft nu drie voortzettingen, maar geen ervan is toereikend:
A)25-3053.23-1830-3454.32-2827-3155.26x3721-2756.28-2316-2157.33-2834-3958.28-2217x1959.18-1239-4460.12-7!44-4961.38-3349-4462.33-29!24x3363.7-2!en ondanks een voorsprong van drie schijven kan zwart niet winnen. Dat komt doordat al zijn schijven midden op bord staan en omdat wit (bijvoorbeeld na 9-13) 2-16 speelt, met onweerlegbare remisedreigingen.
B)52...27-3153.26x3717-2254.32-28*22-2755.37-32*9-14
56.23-19Bizar genoeg kan wit ook gewoon in de een-om-twee trappen met 56.23-1814-1957.18-1221-2658.32x2126x8en na 59.38-32!is het voor zwart onmogelijk om zijn materiële voordeel te verzilveren. 56...14x2357.28x3025x34en nu bijvoorbeeld: 58.32-2827-3159.28-2331-3760.23-1937-4161.19-14!34-3962.33x4441-4763.35-30of 63.38-3247-4164.35-30!63...47x4964.14-10=
C)52...9-1453.23-18!14-1954.33-28!25-3055.18-12!17x856.26x1727-3157.38-33!30-3458.28-22!31-3659.22-1836-41
60.18-12Na 60.18-13?is 60....41-46!wel winnend. 41-4661.12x346x662.3-12!en het resterende vier-om-twee-eindspel bevat geen winst.

Ziehier een van de redenen waarom het overdreven is om 47.36-31 van twee vraagtekens te voorzien. Het valt Roozenburg echter niet of nauwelijks aan te rekenen dat hij - de werelkampioen moest het bij het schrijven van zijn boek immers stellen zonder assistentie van de sterkste 21e-eeuwse computerdamprogramma's - de aangegeven remise bij analyse niet heeft gevonden. Evenmin is het een schande dat de problematiek Keller achter het bord boven het hoofd groeide.
51....18x2952.33-2829-3453.27-2234-3954.22x1116x755.26x1739-4456.28-2244-5057.38-3350x4658.22-1846-23Wit geeft het op. "Gebrek aan souplesse" brak Keller op, besluit Roozenburg.
(Taal)fout gezien? Mail naar [email protected].